Zeytinli Ada
İlçemizin hemen karşı sahilinde, 250 metre uzaklıkta yer alan Zeytinliada, 7.900 metre karelik bir alanı kapsamaktadır.
Yaklaşık 170 metre uzunluk, 50 metre genişliğe sahip bulunan adaya, üzerinde yer alan iki zeytin ağacı nedeniyle "Zeytin Adası" veya "Zeytinliada" denilmiştir. Küçük olmasına karşı arkeolojik değeri çok büyük bulunan zengin adacığın Rum egemenliği dönemindeki son ismi, "Kera Pangia"ydı. Zeytinliada'da, daha sonraki Bizans döneminden kalma çok önemli tarihi ve arkeolojik yapıtlar bulunuyor. Bu yapıtların en önemlileri şunlardır: Ada Kilisesi, mermer kapı, ayazma, yer altı kilise, batı sarnıcı, patrik hamamı, mermer hamam, mezarlar, kuzey doğu sarnıcı, monogram, orta mağara. Osmanlı döneminin ünlü gezgini Evliya Çelebi, "Seyahatname" isimli yapıtında, bugün Erdek Limanı'nda bulunan küçük Zeytinliada'dan şöyle söz ediyor: "Bu Erdek'in karşı garbinde, bir mil bait derya içere taam sofrası kadar bir yerde kaynar bir ılıca suyu vardır ki, adem içine girmeye tahammül edemeyip, deryaya karıştığı yerde güsul ederler. İki turlu hasai kudret suyu birleşince gusül edenler, hayati cavidanı bulurcasına memnun ve sıhhatli vücut olurlar." 
Evliya Çelebi'nin sözünü ettiği şifalı suların, sodyum, kalsiyum, siyum, magnezyum katyonları, klorür ve sülfat anyonları olduğu, antik yazarlarca da dile getirilmişti. 1946 yılında, Erdek Kaymakamı Reşit Mazhar Ertüzün döneminde, 120 lira bedelle Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü'ne (Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü) satılan Zeytinliada, uzun yıllar Erdeklilere kapısını kapatarak, bu kuruma bağlı kişilere, tatil merkezi olarak hizmet verdi. Hüseyin Sarı'nın Belediye Başkanlığı döneminde başlatılan hukuk mücadelesinin ardından Danıştay, 12 Aralık 2000 tarihinde Zeytinliada'nın, Erdek Belediyesi'ne devrini onaylayarak, 53 yıllık sürecin ardından adayı, yeniden Erdek halkına açtı. 12 Mart 2002 tarihinde ise Danıştay'ın kararı uyarınca Tapu Dairesi, adanın tapusunu Erdek Belediyesi adına tescil etti. İlçemizin karşısında yer alan Zeytİnliada ören yerindeki kazılar da, Kültür Bakanlığı'na bağlı olarak 2006 yılından beri sürdürülüyor. [caption id="attachment_495" align="aligncenter" width="665" caption="zeytinli-ada3"]
Erzurum Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Nurettin Öztürk başkanlığındaki ekip tarafından gerçekleştirilen kazılarda, 5. yüzyıla ait olup, İstanbul'daki Ayasofya Kilisesi'ni de yapan Doğu Roma İmparatoru Jüstinyen'in yaptırdığı "Meryem Ana Kilisesi" başta olmak üzere Geç Roma ve Bizans dönemlerine ait yapıtların gün
Kazı ekibi başkanı Yrd.Doç.Dr. Nurettin Öztürk, 12 ve 13. yüzyıla dek yerleşim gerçekleşen adada kilisenin yanı sıra manastır ve açık hava tapınma alanı bulunduğuna dikkati çekerken, adanın, Osmanlı imparatorluğu döneminde, 13 ve 14. yüzyıllarda "Karantina Adası" olarak kullanıldığını vurguluyor. Öztürk, bu dönemlerde, Erdek'e gelen gemilerin durdurulup, hastaların Zeytinliada'da tedavi altına alındığının, yaşamını yitirenlerin de burada gömüldüğünün altını çiziyor. Adada yer alan ayazmaların, daha sonraki dönemlerde sarnıç olarak kullanıldığını vurgulayan Öztürk, adada Ortodoks Kilisesi bulunması nedeniyle çocuklar için kullanılan bir vaftiz havuzunu da gün ışığına çıkardıklarına işaret ederken, "5 ve 6. yüzyıllarda kullanılan bu havuz, Anadolu'da bulunanların en büyüklerinden biri" diyor. Zeytinliada'nın, Hıristiyan dünyası için çok önemli bir "Haç merkezi" olduğuna dikkati çeken Öztürk, 2010 yılının Temmuz ayında, adaya uygulamak istedikleri "Arkeopark Projesi" için Anıtlar Kurulu'ndan onay aldıklarını vurgularken, şu bilgileri verdi: "Kazılarımızı, iki yıl içinde tamamlamak istiyoruz. Daha sonra projenin uygulanmasına geçeceğiz. Proje kapsamında adaya yeşil alanlar, yürüme yolları, bilgi panoları, gezi ve seyir alanları, dinlenme ve çay içme yerleri yapacağız. Yine ören yerinin altını, adanın sıfır bölgelerini çimlendirip, ağaçlandıracağız. Kazı alanında uzay çatı kuracağız." Proje tamamlandığında, ülkemizin ilk "ada müzesi" olarak hizmete girecek Zeytinliada'nın, Erdek'in kültür turizmine büyük katkı sağlayacağını vurgulayan Öztürk, ilçemizin, kültür turizmi açısından zenginliğine işaret etti.
